Jajka stanowią kluczowy składnik diety na całym świecie, ceniony zarówno w domowych kuchniach za wartości odżywcze, jak i w przemyśle za wszechstronność. Podczas gdy konsumenci indywidualni zwracają uwagę przede wszystkim na świeżość, globalny przemysł spożywczy coraz częściej polega na przetworzonych formach tego surowca.
Jak rozpoznać świeżość jajka w domu?
Spożycie nieświeżego jajka wiąże się z ryzykiem poważnych dolegliwości pokarmowych. Mimo to, wokół oceny świeżości jaj narosło wiele mitów. Wbrew powszechnym przekonaniom, o świeżości nie świadczy ani kolor skorupki (biały, kremowy czy brązowy), ani intensywność barwy żółtka. Zarówno bladożółte, jak i intensywnie pomarańczowe żółtka są pełnowartościowe i nadają się do spożycia.
Prawdziwym sygnałem alarmowym po rozbiciu jajka jest natomiast wygląd i konsystencja białka. Jeśli jest ono mętne, perłowe lub ma różowawy odcień, świadczy to o zepsuciu. Nieświeże białko staje się również wodniste, tracąc swoją naturalną, kleistą strukturę. Czasem już przed rozbiciem niepokój powinna wzbudzić nienaturalnie gruba lub zdeformowana skorupka.
Niezawodne testy na świeżość
Jeśli nie mamy pewności, jak długo jajka są przechowywane, można zastosować dwie proste metody oceny bez konieczności rozbijania.
Pierwszy, bardzo popularny i skuteczny, jest test wodny. Wystarczy napełnić miskę lub garnek wodą i delikatnie umieścić w nim jajko. Świeże jajko opadnie na dno i pozostanie w pozycji poziomej. Jajko, które zaczyna tracić świeżość, będzie unosić się lub obracać do pozycji pionowej. Jeśli wypływa na powierzchnię, jest już zepsute. Dzieje się tak, ponieważ z czasem przez pory w skorupce dostaje się powietrze, powiększając wewnętrzną komorę powietrzną.
Drugi sposób polega na potrząśnięciu jajkiem w pobliżu ucha. Świeże jajko nie powinno wydawać żadnego dźwięku. Jeśli jednak słyszalne jest charakterystyczne chlupotanie, oznacza to nadmiar powietrza pod skorupką i utratę świeżości.
Jaja w przemyśle: Rosnący rynek proszku jajecznego
Podczas gdy w kuchniach dominuje troska o świeżość, w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i nutraceutycznym rośnie znaczenie odwodnionej formy jaj. Proszek jajeczny, czyli wysuszone całe jaja, żółtka lub białka, zyskuje na popularności dzięki kluczowym zaletom: znacznie wydłużonej trwałości, niższym kosztom transportu i wygodzie magazynowania.
Globalny rynek proszku jajecznego przeżywa dynamiczny rozwój. Jest on napędzany rosnącym zapotrzebowaniem konsumentów na żywność przetworzoną, dania gotowe (convenience foods) oraz produkty wzbogacone białkiem.
Prognozy rynkowe i segmentacja
Według analiz rynkowych, globalny rynek proszku jajecznego ma wzrosnąć z wartości 2,0 miliardów dolarów w 2025 roku do 3,9 miliardów dolarów do 2032 roku. Oznacza to stabilny średnioroczny wskaźnik wzrostu (CAGR) na poziomie 10,0% w prognozowanym okresie.
Rynek ten dzieli się pod względem produktu na proszek z całych jaj, proszek z żółtek oraz albuminę (proszek z białek). Największy udział utrzymuje proszek z całych jaj, znajdujący szerokie zastosowanie w piekarnictwie, cukiernictwie i produkcji dań gotowych. Proszki z żółtek i białek są natomiast coraz częściej wykorzystywane w sektorach specjalistycznych.
Głównym odbiorcą pozostaje przemysł przetwórstwa spożywczego. Jednocześnie rośnie znaczenie proszku jajecznego w branży nutraceutycznej i farmaceutycznej, ze względu na wysoką jakość białka oraz właściwości funkcjonalne, takie jak emulgowanie czy zdolność do pienienia.
Geograficznie rynkiem dominuje Ameryka Północna. Pozycję tę region zawdzięcza dobrze ugruntowanemu przemysłowi przetwórczemu, rygorystycznym regulacjom jakościowym oraz wysokiej świadomości konsumentów w zakresie diet wysokobiałkowych.
